Nga Arben Papadhopulli
Unë nuk para flas për zgjedhjet, por teksa shoh përpëlitjen parazgjedhore, mendoj se kam të drejtën e një opinioni publik, si një djalë që ka kontribuar në këtë mjedis për vite me radhë.
Pse i duhet Edi Ramës një mandat i katërt – dhe ndoshta edhe një i pestë
Në një demokraci funksionale, një lider që ka qëndruar tre mandate në pushtet do të përballej me konsum politik dhe me një opozitë të konsoliduar, të gatshme për të marrë drejtimin e vendit me ide dhe energji të reja. Por Shqipëria nuk është në këtë realitet. Prandaj, pyetja që duhet të bëjmë nuk është pse Edi Rama dëshiron një mandat të katërt, por pse ai vazhdon të jetë i vetmi opsion funksional për drejtimin e vendit.
Një opozitë pa vizion, pa njerëz, pa strukturë
Partia Demokratike dhe të gjitha tentativat për opozitë të re në dekadën e fundit kanë dështuar të krijojnë një profil të besueshëm politik dhe administrativ. Shqipëria është një vend që kërkon qeverisje teknike, menaxhim të qëndrueshëm të burimeve dhe përfshirje aktive në tregjet ndërkombëtare – dhe askush nga radhët e opozitës nuk ofron as minimumin e kapaciteteve për ta bërë këtë. Mungesa e një alternative reale nuk është një dështim vetëm për opozitën, por për të gjithë sistemin politik shqiptar.
Sot, sfida ndaj PS-së nuk vjen nga ide të reja apo energji politike, por nga një garë e brendshme mes grupeve të interesit që synojnë pushtetin për arsye personale. Këto grupe nuk ofrojnë një vizion për ekonominë, arsimin, sistemin shëndetësor apo reformën në drejtësi – por vetëm një thirrje për “ndryshim” të paartikuluar, të paorganizuar dhe shpesh të pabesueshme.
Shqipëria që “rritet”: zhvillim apo iluzion?
Përballë këtij vakuumi politik, qeverisja e Edi Ramës duket më tepër si një makineri e vetëqëndrueshme që nuk ka konkurrencë reale. Dhe pikërisht për këtë arsye, ai duket se do ta kërkojë – dhe ndoshta do ta fitojë – edhe një mandat të katërt, ndoshta edhe të pestin.
Nga ana tjetër, në diskursin publik ka një debat të polarizuar mbi arsyet e rritjes ekonomike të vendit. Një pjesë thotë se Shqipëria po zhvillohet nga paraja e drogës, një pjesë tjetër beson se është biznesi i ndershëm që po e çon përpara ekonominë. Por pak janë ata që e analizojnë zhvillimin në një kontekst më të gjerë.
Rritja ekonomike aktuale nuk është rezultat i një modeli të qëndrueshëm të ndërtuar brenda vendit. Ajo vjen si pasojë e disa faktorëve ndërkombëtarë dhe marrëdhënieve ekonomike që shqiptarët – sidomos emigrantët – kanë ndërtuar me tregjet e jashtme. Investimet në prona, rritja e turizmit, rritja e eksporteve dhe hyrja e kapitalit të huaj nuk ndodhin për shkak të një politike ekonomike të qeverisë, por për shkak të interesave individuale ekonomike dhe iniciativave private që operojnë jashtë logjikës politike.
Rama, lideri i mungesës së alternativës
Në këtë kontekst, Edi Rama është më pak një “zgjedhje” dhe më shumë një “domosdoshmëri” e krijuar nga boshllëku opozitar. Ai e njeh shumë mirë këtë realitet dhe e përdor për të zgjatur jetën politike të qeverisë së tij. Me një retorikë të fortë, me kontroll mbi narrativën publike dhe me një sistem të konsoliduar patronazhist, ai siguron jo vetëm fitoren, por edhe legjitimitetin në sytë e një pjese të madhe të opinionit publik.
A është kjo e shëndetshme për demokracinë? Sigurisht që jo. Por është një pasojë direkte e dështimit të sistemit opozitar dhe mungesës së një vizioni të ri kombëtar.
Shqipëria ka nevojë për më shumë se rotacion politik
Shqipëria nuk ka nevojë vetëm për një ndërrim emrash në krye të qeverisë. Ka nevojë për një riformatim të plotë të klasës politike, për krijimin e një opozite të vërtetë, me ide dhe njerëz që e kuptojnë shtetin si shërbim ndaj qytetarëve, jo si trampolinë për pushtet personal. Derisa kjo të ndodhë, Edi Rama mund të vazhdojë të fitojë mandate – jo për shkak të madhështisë së tij, por për shkak të boshllëkut që e rrethon.
